سوال:

 با توجه به این‌که در ایام قربانی در منطقه ما، برخی از مردم عادت به خوردن دنبلان(بیضه) حیوان قربانی داشته و از سویی، عده‌ای بر این باورند که خوردن حرام‌مغز و طحال، جائز نیست، خواهشمندم مطابق با فقه اهل‌سنت، حکم خوردن دنبلان (بیضه) حیوان، حرام‌مغز(نخاع) و طحال (سپرز) را بیان دارید.

پاسخ:

با توجه به عبارات فقهی در ذخیره کتب اهل سنت، خوردن دنبلان جواز شرعی ندارد و استفاده خوراکی آن، حرام می باشد.

هم‌چنین مولانا رشیداحمد لدهیانوی در احسن الفتاوی به نقل از فتاوای هندیه، فتوا بر حرام بودن دنبلان(بیضه) داده و خوردن آن را جواز نداده‌اند.

خوردن حرام مغز (یا همان نخاع) و طحال (همان سپرز) به لحاظ شرعی، حلال بوده و ممانعت شرعی ندارد.

نکته قابل ذکر این‌که در میان مردم شایع است که خوردن نخاع، حرام است که ادعایی بدون مدرک و بدون دلیل شرعی است؛

زیرا هفت عضو حرام در حیوان از قرار ذیل می باشند: آله تناسلی نر، آله تناسلس ماده، بیضه، مثانه (شاش دان)، کیسه صفرا (زَهره)، خونی که در زمان سر بریدن حیوان، از گلویش بیرون می‌شود و غده‌های موجود در گوشت حیوان. بنابراین حرام‌مغز و سپرز، جزو این هفت قِسم نبوده و خوردنشان حلال است. هم‌چنین مفتی کفایت‌الله دهلوی  بعد از بیان جواز خوردن حرام مغز، می‌فرماید که ظاهرِ نام حرام مغز، ایجاد غلط فهمی در میان مردم نموده و گرنه، خوردنش جائز است. مانند گربه ماهی که ظاهر اسمش، دلالت بر حرام بودن این نوع ماهی نمی‌کند.

«وأما بیان ما یحرم أکله من أجزاء الحیوان المأکول فالذی یحرم أکله منه سبعه: الدم المسفوح، والذکر، والأنثیان، والقبل، والغده، والمثانه، والمراره لقوله عز شأنه {ویحل لهم الطیبات ویحرم علیهم الخبائث} [الأعراف: ۱۵۷] وهذه الأشیاء السبعه مما تستخبثه الطباع السلیمه فکانت محرمه».

(بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، صفه التضحیه ۵/۶۱)

و کذا فی الدر: «ما یحرم أکله من أجزاء الحیوان المأکول سبعه: الدم المسفوح والذکر والأنثیان والقبل والغده والمثانه والمراره».

(رد المحتار على الدر المختار، کتاب الاضحیه ۶/۳۱۱)

(احسن الفتاوی، کتاب الصید و الذبائح ۷/۴۰۶)