سوال:

ثروتمندی می خواهد زکاتش را به فقیری بدهد وفقیر به او می گوید که برو همین مقدار را به خالد بده، چون من بدهکار او هستم. آیا با دادن بدهی شخص فقیر که بدستور خودش بوده است، زکات ثروتمند ادا می شود؟

پاسخ:

در صورت مسؤله، زکات ثروتمند ادا می شود؛ چون این کار بر اساس دستور خود فقیر بوده است. چنانکه در دلایل ذیل بیان خواهد شد.

دلایل:

ـ فی کتاب الأصل:

قلت أرأیت رجلا قضى دین رجل حیّ مغرم من زکاته بأمره أیجزیه ذلک من زکاه ماله؟ قال نعم.([۱])

– وفی الدرالمختار:

ویشترط أن یکون الصرف (تملیکا) لا إباحه کما مر (لا) یصرف (إلى بناء) نحو (مسجد و) لا إلى (کفن میت وقضاء دینه) أما دین الحی الفقیر فیجوز لو بأمره.([۲])

– وفی المبسوط:

وکذلک یقضى دین مغرم بأمره ویجوز ذلک إذا کان المدیون فقیرا؛ لأنه یملکه أولا، ثم یقضى دینه بأمره بملکه. ألا ترى أن من أمر إنسانا بقضاء دینه کان له أن یرجع علیه إذا قضاه ولا یکون ذلک إلا بعد التملیک منه.([۳])

([۱]) کتاب الأصل/ج۲/ص۱۰۴/کتاب الزکاه/باب العاشر/ط: مکتبه الأحرار.

([۲]) الدرالمختار/ ج۳/ص۳۴۲/کتاب الزکاه/باب المصرف /ط: دارالمعرفه.

([۳]) کتاب المبسوط/ ج۱/الجزء الثانی/۱۸۶/کتاب الزکاه /باب العشر دارالفکر/بیروت: الطبعه الأولی.