سوال:

تعیین جنسیت قبل از بارداری وبعد از بارداری که به دو روش توسط پزشک صورت میگیرد ویکی ازدو ماده مذکر ویا مونث را خنثی میکند آیا ازدیدگاه احناف جایز است؟ لطفا با دلیل توضیح دهید جزاکم الله

جواب:

این مسأله دو صورت دارد که به شرح ذیل هستند:
الف- اگر سونوگرافی تنها جهت تشخیص فرزند باشد، جایز نیست؛ زیرا بدون ضرورت کشف عورت می‌شود حتی اگر پزشک زن باشد، چه بسا اوقات اگر جنین دختر باشد اظهار نارضایتی والدین یا یکی از آن‌ها را به همراه دارد و این ناشکری وگناه بزرگی است که موجب نارضایتی خداوند است و گاهی اقدام به سقط آن می‌شود و گاهی اوقات نیز باعث کم شدن محبت در خانواده می‌شود؛
ب- اگر به خاطر مریضی احتیاج به سونوگرافی پیدا شد؛ یا پزشک ماهری دستور به سونوگرافی داد آن‌گاه با شرایط ذیل جایز است:
اگر زن احتیاج به سونوگرافی پیدا کرد ، باید به نزد پزشک زن جهت سونوگرافی مراجعه کند و اگر سونوگراف زن نبود ومریض درحالت اضطراری قرار داشت پس در این صورت پزشک مرد سونوگرافی را انجام دهد؛ البته در صورت امکان، پزشک مرد؛ به یکی از زنان عمل سونوگرافی را تعلیم بدهد تا آن زن، عمل سونوگرافی را به عهده بگیرد و اگر این امکان نبود پس پزشک مرد با در نظر گرفتن دیانت،‌ در حالی که یکی از محارم بیمار با وی همراه باشد، وی را سونوگرافی کند .

منبع:

و فی المحیط البرهانی: قال: و لا یحل النظر إلى العوره، إلا عند الضروره؛ قال سلمان الفارسی رضی الله عنه: لأن أخر من السماء، فأنقطع نصفین؛ أحب إلی من أن أنظر إلى عوره أحد، أو ینظر أحد إلى عورتی، مع هذا إذا جاء العذر، فلا بأس بالنظر إلیها. المحیط البرهانی لمحمود النجاری الفصل التاسع فیما یحل للرجل. ۵ / ۱۷۹٫
و ایضاً فیه: و إذا أصابت المرأه قرحه فی موضع لا یحل للرجل أن ینظر إلیه، علم امرأه دواءها لتداویها؛ لأن نظر الجنس إلى الجنس أخف … و إن لم یجدوا امرأه تداوی تلک القرحه، و لم یقدروا على امرأه تعلم ذلک، و خافوا انها تهلک، أو یصیبها بلاء أو وجع، فلا بأس بأن یستر منها کل شیء إلا موضع تلک القرحه، ثم یداویها رجل، و یغض بصره ما استطاع إلا عن ذلک الموضع؛ لأن نظر الجنس إلى غیر الجنس أغلظ، فیعتبر فیه تحقق الضروره، و ذلک عند خوف الهلاک، و ذوات المحارم و الأجنبیات فی هذا على السواء؛ المحیط البرهانی لمحمود النجاری – الفصل التاسع فیما یحل للرجل (۵ / ۱۸۰٫)
و فی المجمع الانهر: و یحرم النظر إلى العوره إلا عند الضروره کالطبیب. مجمع الأنهر فی شرح ملتقى الأبحر – (۸ / ۱۶۵٫)
– و قال فی الرد: ینظر الطبیب إلى موضع مرضها بقدر الضروره إذ الضرورات تتقدر بقدرها و کذا نظر قابله و ختان و ینبغی أن یعلم امرأه تداویها لأن نظر الجنس إلى الجنس أخف …. و قال فی الجوهره : إذا کان المرض فی سائر بدنها غیر الفرج یجوز النظر إلیه عند الدواء ، لأنه موضع ضروره ، و إن کان فی موضع الفرج ، فینبغی أن یعلم امرأه تداویها فإن لم توجد و خافوا علیها أن تهلک أو یصیبها وجع لا تحتمله یستروا منها کل شیء إلا موضع العله ثم یداویها الرجل و یغض بصره ما استطاع إلا عن موضع الجرح ا ه- فتأمل، رد المحتار، فصل فی النظر و المس،۲۶ / ۴۰۲ .