سوال:

آیا در فقه احناف مطالبه اجرت المثل در ایام زوجیت از نظرشرعی به زن تعلق می گیرد؟

جواب:

با احترام به استحضار می رساند در خصوص تعلق اجرت المثل ایام زوجیت برای زوجه در فقه حنفی بشرح ذیل می باشد.

عموماً زنان به دو دسته تقسیم می شوند:

دسته اول: آن زنانی هستند که عموماً کارهای منزل، بر عهد خودشان می باشد و شخصاً اقدام به انجام آنها می نمایند لذا از روی دیانت بر این طبقه از زنان لازم است که وظایف منزل را بنفسه خودشان انجام دهند وگرفتن اجرت در مقابل انجام دادن کارهای منزل جایز نمی باشد.

دسته دوم: آن زنانی هستند که در خانوادهای مرفّه زندگی کرده اند و برای انجام امورات منزل خادم داشته اند و انجام این کار ها بر عهد خدمت گزاران بوده اند، در این صورت بر شوهر لازم است که برای این دسته از زنان خدمه  استخدام نمایند.

خلاصه جواب: با توجه به عرف منطقه و نظر به این که عموما زنان با میل و رغبت خویش خدمات منزل را انجام می دهند و در دوران زندگی زناشویی از ناحیه شوهران برانجام کارهای منزل تحت فشار نیستند، بنابراین از دیدگاه فقه احناف، این نوع خدمات تبرع و احسان محسوب می شوند لذا در قبال این نوع خدمات هیچ گونه اجرتی به زوجه تعلق نمی گیرد.

قال فی الشامیه: (امتنعت المرأه) من الطحن و الخبز (إن کانت ممن لاتخدم) أو کان بها عله (فعلیه أن یأتیها بطعام مهیأ و إلا) بأن کانت ممن تخدم نفسها و تقدر علی ذالک (لا) یجب علیه و لایجوز لها أخذ الاجره علی ذالک لوجوبه علیها دیانه و لو شریفه، لأنه علیه الصلاه و السلام قسّم الأعمال بین علی و فاطمه، فیجعل أعمال الخارج علی علی رضی الله عنه  و الداخل علی فاطمه رضی الله عنها  مع أنها سیده نساء العالمین. رد المحتار: ۵/۲۳۰

محمد اسلام نصرتی

دارالإفتاء و الإرشاد مدرسه علوم دینی اشاعت التوحید سراوان